Mindfulness w biznesie

Mindfulness w biznesie – sposób na stres w pracy i jak rozbudzać kreatywność i zaangażowanie

Czy w świecie gdzie liczą się takie cechy jak efektywność, wydajność, jakość może być miejsce na spokój, spowolnienie i medytacje? Czy menadżerowie, których działania oceniane są przez pryzmat skuteczności mogą sobie pozwolić na „czary mary” zwane Mindfulness? I po co? Zdawałoby się, że im bardziej wyzbędziemy się uczuć i emocji, im bardziej bezwzględnie trzymamy się wytyczonej ścieżki do określonego celu, tym lepiej radzimy sobie w organizacji i w otoczeniu biznesowym, osiągając lepsze wyniki. Być może tak jest, być może bezwzględność pozwala na zdecydowaną realizację własnych celów, wizji. Ale dzieje się tak tylko w krótkim okresie czasu. Rozpatrując skuteczność w długim okresie czasu, pojawia się w analizach zespół, jego zaangażowanie i relacje, od których zależy stopień zaangażowania i identyfikacji z celami organizacji. Specjalistka w dziedzinie wrażliwości i odwagi Dr Brene Brown, po 12-tu latach badań, odkrywa bezpośredni związek pomiędzy zaangażowaniem ludzi w projektach, a odpowiednimi relacjami. Im lepsze relacje występują w organizacji, tym pojawia się większe zaufanie, a co za tym idzie większa otwartość, identyfikacja, chęć kreatywnego i innowacyjnego działania, oraz współodpowiedzialność za cel, misję i wspólnotę. Dr Brown powtarzała podczas każdego szkolenia korporacyjnego:

“Jeśli chcemy wzniecić w sobie innowacyjność i pasję, to musimy uczynić naszą pracę bardziej humanitarną.”

Biznesmen, miliarder Richard Branson, zwany przez niektórych jako “dr lets do it”, jest orędownikiem dobrego, partnerskiego podejścia do pracowników. Jedną z jego dewiz jest powiedzenie:

“Opiekuj się ludźmi, a wtedy będą się opiekować/twoim/ biznesem.”

Giganci tacy jak Google, General Mils, Aetna czy Deutshe Bank i wiele innych globalnych organizacji, ale również mniejsze podmioty gospodarcze, już od kilku lat prowadzą cykliczne szkolenia mindfulness. Chade Meng Tan stworzył w Google swój własny program praktyk mindfulness z naciskiem na rozwój inteligencji emocjonalnej (EQ), zwany Search Inside Yourself.

Mindfulness – ogólny rozwój

Ale zbawienny wpływ uważności zauważono nie tylko w biznesie. Wojsko amerykańskie również korzysta z dobrodziejstw mindfulness, wprowadzając treningi uważności, między innymi w celu wspierania leczenia zespołu stresu pourazowego.

Badanie efektów wskazują jednoznacznie na wpływ uważności na kluczowe cechy, ważne dla kadry zarządzającej, ale nie tylko, takich jak zwiększenie efektywności i skuteczności działania, z jednoczesną poprawą decyzyjności i spadkiem poziomu stresu. Mindfulness rozwija metakompetencje, a odpowiednio dostosowane praktyki pobudzają kreatywność i wzmacniają odporność psychiczną.

Według eksperta z dziedziny Inteligencji Emocjonalnej Daniela Goleman’a istnieje bezpośredni związek pomiędzy Mindfulness, a Inteligencja Emocjonalna (źródło).

System biologiczny

Ludzki system nerwowy składa się z dwóch układów nerwowych, regulujących i komunikujących nasze ciała ze światem. Układ somatyczny jest odpowiedzialny za odbiór i przetwarzanie informacji z zewnątrz, używając do tego narządów i zmysłów, a drugi to układ autonomiczny, składający się z dwóch równolegle działających podukładów, współczulnego i przywspółczulnego, które sterują naszym systemem biologicznym. Są one odpowiedzialne za działalność i reakcje naszego organizmu.

Układ współczulny jest odpowiedzialny za dwa systemy: system unikania (walcz lub uciekaj) i system rywalizacji (pożądaj, zdobywaj). Jest to niejako nasz pierwotny system przetrwania. Dzięki systemowi rywalizacji pobudzani jesteśmy do rozwoju i ponoszenia ryzyka. To właśnie ten system przyczynił się do tego, że ludzkość jest tu gdzie jest, a jednak dzięki układowi unikania wciąż istniejemy. System unikania jest ewolucyjnie starszy i zazwyczaj mocniejszy niż system rywalizacji, co jest zrozumiałe, ponieważ można wielokrotnie nie zauważyć możliwości rozwoju i nagrody, a jedynym efektem tego będzie brak rozwoju w danym momencie. Jednak patrząc przez pryzmat ewolucji nie można było nie zauważyć zagrożenia, np. atakującego drapieżnika. Od tego zależne było nasze życie. Stąd natura postarała się, by bardziej wypatrywać niebezpieczeństwa niż nagród.

Drugi układ, przywspółczulny, odpowiedzialny jest za nasz system kojenia, związany z relacjami i opieką. To tu rozwija się nasza zdolność do celów wyższych, świadomości współistnienia czy identyfikacji – z rodziną, grupą etniczną, grupą społeczną, narodem – oraz ich jakości.

W obecnych czasach nie mamy już tak licznych i bezpośrednich zagrożeń życia. Zdawałoby się zatem, że dzięki temu możemy oprzeć się tylko na układzie rywalizacji, który związany jest z nagrodą i rozwojem. To jednak jest błędne myślenie. Wciąż potrzebujemy układu unikania, by zauważać inne niebezpieczeństwa świata cywilizowanego, równoważąc tym samym hurraoptymistyczne podejście do naszych decyzji (przykładem może być kryzys z 2008 r).

Mindfulness – droga do efektywności i skuteczności

Sytuacją optymalną jest utrzymanie całego systemu w pełnej harmonii. System przetrwania (unikania i rywalizacji) oparty na dobrze rozwiniętym systemie kojenia jest bardziej stabilny, a „ryzyko i nagroda” rozpatrywane są przez większy strumień świadomości.

Mindfulness ćwiczone w praktykach formalnych i nieformalnych powoduje swoiste spowolnienie i wyciszenie systemu przetrwania, wprowadza w nim harmonię pomiędzy układem unikania i układem rywalizacji. Z drugiej strony pobudzamy systemem kojenia (relacje, opieka). Tak zrównoważony układ systemów bezpośrednio usprawnia procesy myślenia dywergencyjnego (Aha!), ale również wpływa pozytywnie na procesy myślenia konwergencyjnego (logika, dedukcja, skupienie), oraz na odporność psychiczną, odwagę, jasność myśli, siłę mentalną.

W wyniku wielu badań, potwierdzone zostały różnorakie zależności, które mają dobry wpływ na nasze życie w różnych obszarach, również w obszarze biznesu czy wojska. Praktykowanie uważności rozwija metakompetencje, zwiększa się dzięki temu asertywność, odwaga, myślenie strategiczne. U praktykujących uważność obniża się poziom ruminacji i wewnętrznego krytyka, a zwiększa się odporność psychiczna. Medytacje uważnościowe poprawiają zdolność skupienia i pamięć roboczą, pozytywnie wpływa na rozwój inteligencji emocjonalnej.  Rozwijają również zdolność wykraczania poza wyuczone schematy myślowe i ułatwiają podejmowanie profesjonalnych decyzji. Ćwicząc uwagę i umysł wyzbywamy się blokad i lęków, zyskujemy klarowne i niezachwiane widzenie tego co się wydarza, nie reagujemy automatycznie, dzięki czemu mamy szerszy wachlarz możliwości i podejmujemy lepsze decyzje.

Mindfulness obniża poziom zajętości umysłu (busyness), nie wyłączając go, i pozwala zajmować się najważniejszymi sprawami. Udowodniono, że multitasking powoduje około 25 % strat energii i w ogólnym rozrachunku wydłuża czas pracy. Dzięki uważności nie tracimy energii na niepotrzebne przenoszenie uwagi i ciągłe jej utrzymywanie w pełnej gotowości – stajemy się w szerszej perspektywie bardziej efektywni i bardziej wydajni, nie używając przy tym manipulacji. Mindfulness poprzez rozwój metakompetencji ma bezpośredni wpływ na naszą skuteczność w szerokim rozumieniu.

Implementacja mindfulness

Techniki mindfulness praktykuje się na dwa sposoby – w formie praktyk formalnych i praktyk nieformalnych.

Techniki formalne to swego rodzaju laboratioria uważności gdzie na czas ćwiczeń „odcinamy się” od świata zewnętrznego, by móc ćwiczyć swoją uważność poprzez kierowanie strumienia świadomości na dany element, który jest najważniejszy w danym momencie konkretnego ćwiczenia.

Należą do nich:

• bodyscan
• alternatywne oddychanie zastępcze
• medytacja oddechu
• medytacja dźwiękowo myślowa
• medytacja z wizualizacją
• medytacja stymulująca odporność psychiczną
• uważny ruch
• medytacja 3-y minutowa
• medytacja wglądu
• medytacja obserwacji
• medytacja wdzięczności

W technikach nieformalnych nie odcinamy się od chaosu, a uważność traktujemy jako bazę do wykonania danej czynności dnia codziennego. Możesz wypić kawę, zwracają w pełni uwagę na jej temperaturę, zapach, smak. Możesz również świadomie spojrzeć w oczy swojego partnera.

Jeśli pragniesz rozwijać swoją uważność i lepiej sobie radzić na co dzień szukaj kursów i warsztatów oferowanych przez Pracownia Uważności w tych miastach: Toruń, Bydgoszcz, Grudziądz, Włocławek lub możesz skontaktować się ze mną.